Najbardziej spektakularnym przejawem współczesnych zmian klimatu jest intensywny wzrost temperatury powietrza, szczególnie widoczny w ostatnich dziesięcioleciach. Jak podaje NOAA (2023) w latach 1880-2022 10 najcieplejszych lat w skali globalnej wystąpiło po 2000 roku, wśród których rekordowy był rok 2016. Rezultatem obserwowanego ocieplenia jest coraz częstsze występowanie dodatnich ekstremów termicznych, tj. niezwykle wysokiej temperatury powietrza, występującej często w dłuższych okresach tzw. falach upałów, które stanowią duże zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. W Europie za najintensywniejsze fale upałów uznaje się dwie fale upałów – z 2003 i 2010 roku, które spowodowały śmierć łącznie blisko 128 tys. osób. Skutki pierwszej z nich (2003) wywołały wyraźny wzrost zainteresowania tym zjawiskiem pogodowym w światowej literaturze naukowej, nie tylko klimatologicznej.

W trakcie wykładu przedstawione zostaną wybrane definicje fal upałów, dotychczasowe występowanie tego zjawiska w Europie i w Polsce, a także społeczno-ekonomiczne i środowiskowe konsekwencje częstego pojawiania się upalnej pogody. Ponadto omówione zostaną prognozy występowania fal upałów w Polsce w najbliższych dekadach.